कारागारमा विद्यालय सञ्चालन

दाङ ।
दाङ जिल्लामा २ वटा कारागार छन– एउटा तुलसीपुर र अर्को घोराहीमा । घोराहीमा रहेको कारागारमा कैदीबन्दीलाई सीप सिक्ने मात्र होइन, अब कक्षामा भर्ना हुने र नयाँ प्रमाणपत्र पाउने गरी औपचारिक कक्षासमेत सुरु गरेको छ ।
घोराहीमा रहेको कारागारभित्र कैदीबन्दी पढिरहेका भेटिन्छन् । भित्तामा वर्णमाला लेखिएका अक्षर कुँदिएका छन् । शिक्षकले त्यहाँ पढाइरहेका हुन्छन् भने विद्यार्थीले पलेटी मारेर सुनिरहेका हुन्छन् ।त्यहाँको वातावरण हेर्दा त्यो कारागार कम कक्षाकोठाजस्तो ज्यादा लाग्दछ । कारागारमा रहेका कैदीबन्दीलाई शिक्षा दिनका लागि कारागारभित्रै विद्यालय स्थापना गरिएको छ ।
कारागारभित्रको विद्यालयको नामसमेत राखिएको छ ‘ज्ञानज्योति माध्यमिक विद्यालय’ विभिन्न अपराध गरेर कारागारमा गएका कैदीबन्दीलाई शिक्षित बनाउने उद्देश्यले अंग्रेजी र नेपाली भाषाको कक्षा सञ्चालन गरिएको छ ।
कारागारभित्र टिनले बारेको सानो कोठाको भित्तामा नेपाली वर्णमाला टाँगिएको छ । भित्ता पूरै अक्षरले भरिएका छन् । यो सजावट नभएर कारागारका कैदीबन्दीलाई शिक्षा दिनको लागि कक्षाकोठा निर्माण गरिएको हो । कारागारमा रहेका केही पढ्न चाहने युवाले केही लेख्दै गरेका हुन्छन् भने एक जना शिक्षक युवकले पढाउँदै गरेको पनि देखिन्छन् ।
पढ्दै र पढाउँदै गरेका सबै सजाय काट्न आएका कैदीबन्दी हुन् । कोही लामो सजाय भोग्दै छन् भने कोही भर्खरै सजाय भोग्न आएका बन्दी छन् । विभिन्न समस्याले पढ्न नपाएका र विभिन्न मुद्दामा सजाय काट्न आएका कैदी केही नयाँ कुरा सिक्न पाएकोमा खुसी देखिन्छन् ।
कारागारभित्र यस्तै अनौपचारिक शिक्षा दिन विद्यालय नै स्थापना गरिएको छ भने कारागारमा रहेका कैदीबन्दीमध्येबाट प्रमाणपत्र तह उत्तीर्ण गरेको र योग्य व्यक्ति छनोट गरी शिक्षकसमेत नियुक्ति गरेको कारागारका प्रमुख जेलर विष्णुप्रसाद पाण्डेले जानकारी दिए ।
आफूले गरेको गल्तीको सजाय भोग्न कारागारमा बन्दी जीवन बिताइरहँदा पाएको अवसरलाई पश्चात्तापको रूपमा लिँदै ज्ञान बाँड्न पाउँदा निकै खुसी भएको कैदी एवं कारागारका शिक्षक प्रकाश परियारको भनाइ छ ।