रेमिट्यान्समा बृद्धि, व्यापार घाटा १२ खर्ब नाघ्यो

काठमाडौं ।
आर्थिक वर्ष २०७५/७६ को एघार महिनाको अवधिमा आठ खर्ब रुपैयाँ बराबरको रेमिट्यान्स भित्रिएको छ ।
नेपाल राष्ट्र बैंकले शुक्रबार सार्वजनिक गरेको ‘देशको वर्तमान आर्थिक तथा वित्तीय स्थित’मा सात खर्ब ९९ अर्ब दुई करोड रेमिट्यान्स भित्रिएको उल्लेख छ ।
समीक्षा अवधिमा विप्रेषण आप्रवाह १७.५ प्रतिशतले वृद्धि भएको हो । अघिल्लो वर्षको त्यही अवधिमा रेमिट्यान्स आप्रवाह ७.३ प्रतिशतले बढेको थियो । अमेरिकी डलरमा भने रेमिट्यान्स आप्रवाह ८.१ प्रतिशतले वृद्धि भएको छ । अघिल्लो वर्ष यस्तो आप्रवाह ९.७ प्रतिशतले बढेको थियो । समीक्षा अवधिमा खुद ‘ट्रान्सफर’ १६.६ प्रतिशतले वृद्धि भई रु नौ खर्ब पाँच अर्ब १४ करोड पुगेको छ । अघिल्लो वर्षको सोही अवधिमा यस्तो प्राप्ति ०.१ प्रतिशतले बढेको थियो ।
अन्तिम श्रम स्वीकृति (संस्थागत तथा व्यक्तिगत–नयाँ र वैधानिकीकरण) का आधारमा वैदेशिक रोजगारीमा जाने नेपालीको सङ्ख्या त्यो अवधिमा ३७.३ प्रतिशतले घटेको छ । अघिल्लो वर्षको त्यही अवधिमा यस्तो सङ्ख्या ८.२ प्रतिशतले घटेको थियो । पुनः श्रम स्वीकृतिका आधारमा वैदेशिक रोजगारीमा जाने नेपालीको सङ्ख्या भने समीक्षा अवधिमा ५.४ प्रतिशतले बढेको छ । अघिल्लो वर्षको सोही अवधिमा यस्तो सङ्ख्या १.६ प्रतिशतले घटेको थियो ।
काठमाण्डौ उपत्यकामा मूल्यवृद्धि
केन्द्रीय बैंकका अनुसार २०७६ जेठ महिनामा उपभोक्ता मुद्रास्फीति काठमाण्डौ उपत्यकामा ७.१ प्रतिशत रहेको छ । हिमालमा ६.५, तराईमा ५.८ र पहाडमा ५.७ प्रतिशत मूल्य वृद्धि रहेको छ । अघिल्लो वर्षको सोही अवधिमा यस्तो मुद्रास्फीति क्रमशः ३.१, ६.४ र ४.२ र ४.९ प्रतिशत रहेको थियो ।
नेपालको वार्षिक विन्दुगत उपभोक्ता मुद्रास्फीति ६.२० प्रतिशत र भारतको ३.१८ प्रतिशत छ । अघिल्लो वर्षको त्यही अवधिमा नेपालको मुद्रास्फीति ४.१ र भारतको पाँच प्रतिशत रहेको थियो ।

व्यापार घाटा १२ खर्ब नाघ्यो
आर्थिक वर्ष २०७५/७६ को ११ महिनामा कुल वस्तु व्यापार घाटा १७.२ प्रतिशतले बढेर १२ खर्ब ११ अर्ब ९७ करोड पुगेको छ । निर्यात आयात अनुपात ६.८ प्रतिशत रहेको छ । अघिल्लो वर्षको सोही अवधिमा त्यो अनुपात ६.७ प्रतिशत रहेको थियो ।
वस्तु आयात गरिने देशका आधारमा भारतबाट १५.१ प्रतिशत, चीनबाट ३०.७ र अन्य मुलुकबाट भएको आयात १६.१ प्रतिशतले बढेको छ । पेट्रोलियम पदार्थ, हवाईजहाज तथा पाटपूर्जा, तयारी पोशाक, विद्युतीय सामानलगायतको वस्तुको आयात बढेको छ भने सिमेन्ट, यातायातका साधन तथा पाटपूर्जा, दूरसञ्चारका उपकरण, स्वास्थ्य उपकरण तथा औजार, कच्चा भटमास, तेललगायतका वस्तुको आयात घटेको छ ।
भन्सार नाकाका आधारमा निर्याततर्फ रसुवा भन्सार कार्यालय, सुख्खा बन्दरगाहा र नेपालगञ्ज भन्सार कार्यालय बाहेक अन्य मुख्य भन्सार नाकाबाट निर्यात वृद्धि भएको छ । आयाततर्फ भने कृष्णनगर भन्सार कार्यालय बाहेक अन्य मुख्य भन्सार नाकाबाट आयात बढेको केन्द्रीय बैंकले जनाएको छ ।
शोधनान्तर घाटा ९० अर्बमाथि
केन्द्रीय बैंकका अनुसार गएको जेठ मसान्तसम्म शोधनान्तर स्थिति ९० अर्ब ८३ करोड रुपैयाँले घाटामा रहेको छ । अघिल्लो वर्षको त्यही अवधिमा शोधनान्तर स्थिति चार अर्ब ३४ करोडले घाटामा थियो ।

समीक्षा अवधिमा पूँजीगत ‘ट्रान्सफर’ १३ अर्ब ८८ करोड र प्रत्यक्ष वैदेशिक लगानी ११ अर्ब ८१ करोड छ । अघिल्लो वर्षको पूँजीगत ‘ट्रान्सफर’ १५ अर्ब दुई करोड र प्रत्यक्ष वैदेशिक लगानी १५ अर्ब ८८ करोड रहेको थियो ।

विदेशी सञ्चिति घट्यो
गएको जेठ मसान्तसम्म कूल विदेशी विनिमय सञ्चिति १० खर्ब ३० अर्ब ८८ करोड रहेको छ । २०७५ असार मसान्तमा त्यस्तो सञ्चिति ११ खर्ब दुई अर्ब ५९ करोड थियो । २०७५ असार मसान्तमा अमेरिकी डलरमा यस्तो सञ्चिति १० अर्ब ८ करोड रहेकामा गत जेठ मसान्तमा नौ अर्ब २५ करोड रहेको छ ।
कूल विदेशी सञ्चितिमध्ये केन्द्रीय बैंकमा २०७५ असार मसान्तमा नौ खर्ब ८९ अर्ब ४० करोड रहेकोमा गत जेठ मसान्तमा आठ खर्ब ८५ अर्ब ८३ करोड रहेको छ । –रासस