नगरपालिकाबाटै तिनाउ नदीको दोहन

बुटवल ।
वर्षायाम नसकिँदै रुपन्देहीको तिलोत्तमास्थित तिनाउ नदीमा दोहन सुरु गरिएको छ । हिउँद महिनाभर गिट्टी, बालुवा चोरी तस्करी हुने यस नदीमा यसपटक स्थानीय सरकारले वर्षा याम नसकिँदै नदीको दोहन खुला गरेको छ ।

नगरको विपत व्यवस्थापन समिति र जिल्ला विपत व्यपस्थापन समितिबाट निर्णय गराएर नदीबाट गिट्टी, बालुवा निकालिएको छ । वन क्षेत्रमा डिभिजन वन कार्यालय र अन्य ठाउँमा स्थानीय सरकारले वर्षको तीन महिना जेठ, असार र साउनभर नदीमा पस्नसमेत बन्देज गरेका हुन्छन् । तर तिलोत्तमा नगरपालिकाले साउन महिनामै तिनाउबाट नदीजन्य बस्तु निकालेर बाहिर डम्पिङ गरेको छ । नदीले कटान गर्न सक्ने भएकाले बहाव मिलाउन नदीबाट गिट्टी, बालुवा निकालिएको नगर प्रमुख रामकृष्ण खाँणको दाबी छ ।

तिलोत्तमा वडा नं। ४ को डिङ्गरनगर क्षेत्रमा पर्ने तिनाउ नदीबाट नदीजन्य बस्तु निकालिएको हो । नगरप्रमुख खाँणका अनुसार करिव ५ सय टिप्पर नदीजन्य पदार्थ निकालिएको छ । नगरपालिकाका इन्जिनियर युवराज पराजुलीले भने के कति परीमाणमा नदीजन्य बस्तु निकालिएको भन्नेबारे प्रतिवेदन तयार पार्न बाँकी रहेको बताए ।

वातावरणविद् गोरखनाथ खनालले प्रक्रिया अनुसार नदीको ईआईए गरेरमात्र हिउँद महिनामा टेण्डरमार्फत निकासी गर्नुपर्ने भए पनि नदी कटानको डरले यस्तो गरिएको हुनसक्ने बताए ।

त्यस क्षेत्रमा डिङ्गरनगरबाट सेमलार जोड्ने पुल समेत बन्दैछ । स्थानीयका अनुसार पुलको जग वरिपरि बहाव मिलाउने गरी नगरपालिकाले नदीजन्य वस्तु उत्खननको निर्णय गराएको हो । तर नदीको करिव डेढ किलोमिटरको दुरीमा उत्तरतर्फ स्काभेटर लगाएर नदीजन्य पदार्थ निकालिएको छ । यस क्षेत्रमा यसअघि पनि रातिमा नदीजन्य पदार्थ चोरी निकासी हुने गरेको थियो ।

अहिले नगरपालिकाले निकालेको नदीजन्य पदार्थ कहाँ र केका लागि प्रयोग गर्ने भन्ने निर्णय गरिएको छैन । जिल्ला विपत व्यवस्थापन समितिको सल्लाहमा नगरभित्रै सडकहरु बनाउन नदीजन्य पदार्थ प्रयोग गरिने नगरप्रमुख खाँणले बताए । तर नाम उल्लेख नगर्ने सर्तमा एकजना स्थानीयले भने, ‘जनप्रतिनिधिहरुले नै सेटिङ मिलाएर यस्तो काम गरेका छन्, यसले तिनाउको दोहन झन बढ्ने देखिन्छ ।’